H Στοα Νικολουδη και η ιστορια της
Η Στοά Νικολούδη είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Νικολούδη (1874-1944), ο οποίος υπήρξε από τις κεντρικές φυσιογνωμίες της ελληνικής αρχιτεκτονικής των πρώτων τεσσάρων δεκαετιών του 20ού αιώνα.
Πολύπλευρη προσωπικότητα, ο Αλέξανδρος Νικολούδης συγκέντρωσε στο πρόσωπό του τις ιδιότητες του επαγγελματία αρχιτέκτονα, του συμβούλου και του καθηγητή, παράλληλα με αυτές του επιχειρηματία και του πολιτικού.

Δραστηριοποιήθηκε κυρίως ως αρχιτέκτονας και ως σύμβουλος του κράτους, αναπτύσσοντας στενή σχέση με τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
1897
Tο Κτήριο Νικολούδη βρίσκεται στην ίδια θέση με την αρχική ιδιοκτησία, της μονοκατοικίας με κήπο της οικογενείας Νικολούδη, στα τέλη του 19ου αιώνα. Το 1897, ο Αλέξανδρος Νικολούδης, φοιτητής ακόμη στη Γαλλία, σχεδίασε την αρχική φάση του κτηρίου προτείνοντας την κατασκευή μίας στοάς μικρού μήκους στο ισόγειο, με καταστήματα και γυάλινη οροφή.
Με την επιστροφή του Νικολούδη μετά το τέλος των σπουδών του στην Ελλάδα και τον γάμο του με την Μαρία Φιξ το 1916, η ιδιοκτησία επεκτάθηκε με την ένωση δύο οικοπέδων και απέκτησε πρόσοψη και στην οδό Σταδίου. Στο οικόπεδο οικοδομήθηκε ενιαίο κτήριο με κάποια μορφή αιθρίου στο εσωτερικό του, με καταστήματα στο ισόγειο, γραφεία και κατοικίες στους ορόφους.
1918
Το κτίσμα που ολοκληρώθηκε το 1918 δεν έδινε τη δυνατότητα διελεύσεως από την Πανεπιστημίου προς τη Σταδίου, αλλά η διάταξη του ισογείου μαρτυρά πρόθεση για την κατασκευή στοάς. Το κτήριο προάγει μία αρχιτεκτονική απευλευθερωμένη από ρυθμούς που μοιάζει να απομακρύνεται από τον αθηναϊκό νεοκλασικισμό.

Μετά το 1922, ο πληθυσμός της Αθήνας αυξάνεται σημαντικά και η πρωτεύουσα σταδιακά μετατρέπεται σε μεγαλούπολη. Στα μέσα της δεκαετίας του 1930, ο Νικολούδης αποφασίζει να προχωρήσει σε ένα τολμηρό επιχειρηματικό σχέδιο για την αξιοποίηση του ακινήτου του.

Στην προμελέτη του αναφέρεται σε ένα κτήριο πολλαπλών χρήσεων με ισόγειο, όπου θα στεγάζονταν κινηματογράφος, καταστήματα και γραφεία. Όμως τελικά, η ιδέα του κινηματογράφου εγκαταλείπεται εξαιτίας του σχήματος του οικοπέδου και προκρίνεται η ιδέα της στοάς, η οποία διατηρείται μέχρι σήμερα.
Η Στοά Νικολούδη έρχεται ως συνέχεια δύο επιτυχημένων αθηναϊκών στοών με ευρωπαϊκό χαρακτήρα, της στοάς Αρσακείου και της Στοάς Μελά-Κωστοπούλου από τον Τσίλλερ και ο σχεδιασμός της βασίζεται επίσης στις αντίστοιχες εμπορικές στοές του κέντρου του Λονδίνου (arcades).
1936
Η Στοά Νικολούδη πήρε την τελική της μορφή το 1936, με εμπορικά καταστήματα σε όλο το ισόγειο, τρεις ορόφους γραφείων και στο υψηλότερο επίπεδο, το διαμέρισμα του αρχιτέκτονα.

Με την ανέγερση της Στοάς Νικολούδη, ο Αλέξανδρος Νικολούδης μεταφέρει στην Ελλάδα τις αρχές της γαλλικής École des Beaux-Arts, ενός φημισμένου, πρωτοποριακού αρχιτεκτονικού ρεύματος της εποχής, που είχε ως βασικά αξιώματα την ανάδειξη μίας εκλεκτικιστικής αισθητικής δομής και ενός διακοσμητικού πλούτου.
Η Στοά Νικολούδη εξελίχθηκε σε μία από τις πιο εμπορικές στοές του κέντρου των Αθηνών, στο εσωτερικό της οποίας στεγάζονταν πολλά καταστήματα που άφησαν το στίγμα τους στην παλαιά Αθήνα, μεταξύ των οποίων το ιστορικό βιβλιοπωλείο «Εστία» και το φημισμένο καφενείο του Λουμίδη, όπου σύχναζαν σπουδαίες προσωπικότητες των Γραμμάτων και των Τεχνών.
1981
Το 1981, κατά την ανέγερση του κεντρικού κτηρίου της Alpha Bank, η Τράπεζα δημιούργησε μία πρωτότυπη μεταλλική κατασκευή, ως προέκταση της Στοάς Νικολούδη μέσα στο εργοτάξιο.
Με αυτόν τον τρόπο, η Τράπεζα διασφάλισε την απρόσκοπτη λειτουργία των καταστημάτων της Στοάς Νικολούδη, αλλά και τη διέλευση των πεζών μεταξύ των οδών Σταδίου και Πανεπιστημίου.
Με την αποπεράτωση του κεντρικού κτηρίου της Τραπέζης το 1987, το Μέγαρο και η Στοά Νικολούδη, τα οποία ανήκουν κατά το μεγαλύτερο ποσοστό τους στην Alpha Bank, εισέρχονται σε νέα περίοδο ακμής. Το Μέγαρο Νικολούδη στεγάζει γραφεία και υπηρεσίες της Τραπέζης και παράλληλα, η Στοά Νικολούδη φιλοξενεί εμπορικά καταστήματα υψηλής ποιότητας και γνωρίζει εκ νέου εμπορική άνθηση.
1995
Το 1995, το Κτήριο Νικολούδη κηρύχθηκε Ιστορικό, Διατηρητέο και έργο τέχνης από το Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Η Alpha Bank φροντίζει διαχρονικά για τη συντήρηση του Κτηρίου και την εμπορική ενδυνάμωση της Στοάς Νικολούδη.
2001
Κατά την περίοδο 1997-2001, με πρωτοβουλία και έξοδα της Τραπέζης, πραγματοποιήθηκε αποκατάσταση και αναπαλαίωση του διατηρητέου τμήματος του Κτηρίου Νικολούδη προς την οδό Πανεπιστημίου, από τον αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Σ. Καλλιγά (μελέτη 1997-2001, κατασκευή 2002) και τον πολιτικό μηχανικό Βίκτωρα Αμπακούμκιν.
Στα έτη που ακολουθούν, η Στοά Νικολούδη αποτελεί και πάλι κομβικό σημείο της καθημερινής ζωής του αθηναϊκού κέντρου.
2012
Την 12 Φεβρουαρίου 2012, το Κτήριο και η Στοά Νικολούδη υπέστησαν σοβαρώτατες ζημιές από τους εμπρησμούς που σημειώθηκαν στο κέντρο της Αθήνας.
Η Alpha Bank ανέλαβε άμεσα το έργο της αποκαταστάσεως του Κτηρίου Νικολούδη που περιελάμβανε στατικές ενισχύσεις και εξαιρετικά σύνθετες κατασκευές που αφορούσαν σε καλλιτεχνικά στοιχεία, όπως ειδικές γυψοκατασκευές, τραβηχτά κομμάτια, ορθομαρμαρώσεις και επιστρώσεις με ειδικά μάρμαρα, βαφές με ειδικά χρώματα, καθώς και πλήθος ειδικών κατασκευών αναβαθμισμένης ποιότητας στο εσωτερικό του κτηρίου.
Η μελέτη ανακατασκευής πραγματοποιήθηκε από τον αρχιτέκτονα Στέφανο Καλλιγά και τον πολιτικό μηχανικό Φώτη Τσούλο και η αποκατάσταση των εσωτερικών χώρων των γραφείων από το αρχιτεκτονικό γραφείο “Ελένη Μανουηλίδη και Συνεργάτες”. Τη μελέτη και επίβλεψη των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων ανέλαβε το γραφείο Δ. Αθανασέκος – Γ. Πριντάτκο.
2015
Απαιτήθηκαν τρία έτη αναλυτικών μελετών και εντατικών εργασιών για την υποδειγματική αποκατάσταση της Στοάς και του Κτηρίου Νικολούδη, η οποία ολοκληρώθηκε στις αρχές του 2015.
2017
Με την έμπρακτη στήριξη της Alpha Bank, αναβιώνει
και ο εμπορικός χαρακτήρας της Στοάς Νικολούδη, παρά τις ιδιαίτερα δύσκολες οικονομικές συνθήκες των τελευταίων ετών.
Με πρωτοβουλία της Τραπέζης, τα καταστήματα της Στοάς Νικολούδη διατίθενται σε επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στο λιανικό εμπόριο και προσφέρουν προϊόντα και υπηρεσίες υψηλού ποιοτικού επιπέδου, με ευνοϊκούς όρους χρηματοδοτήσεως και μειωμένες τιμές ενοικίων, καθώς και ευκαιρίες προβολής της Στοάς Νικολούδη στο καταναλωτικό κοινό.
Πηγές για τα κείμενα αναφορικά με την ιστορία της Στοάς:
"Αλέξανδρος Νικολούδης, 1874-1944. Αρχιτεκτονικά Οράματα - Πολιτικές Χειρονομίες", Αμαλία Κωτσάκη, Εκδόσεις Ποταμός 2007
"Οικοδομικό Τετράγωνο 19. Η παρουσία της Alpha Bank στο κέντρο της Αθήνας", Δημήτρης Φιλιππίδης, Εκδόσεις Alpha Bank 2009